Frente Revolucionária de Timor Leste Independente

DIRECÇÃO FAFC

Coordenador – Geral

Eng. Samuel Freitas

Vice CoordenadorGeral

Alexnadre Pinto

Contactos:

Samuel Freitas (00351-913892252)

e-mail : faf-coimbra@hotmail.com

Residência Universitária de Santiago, bl. 4, 3810-193, Aveiro, Portugal.


terça-feira, 11 de maio de 2010

Declaração politica da Bancada Fretilin

Dili, 11 de Maio de 2010

Nai Presidente Parlamento Nacional
Fernando de Araújo – Lasama

Ex.Cias

Atu hamentin ita nia Independência hau hanesan Deputado membro Parlamento Nacional no representante Povo nia, iha dever hodi haburas, no hamentin uma fukun ne’e nia knaar, hodi tatoli Povu nia preocupação ba Governo, no sai Povu nia lian, Povu nia isin, no materializa povo nia mehi.

Nudar Deputado hussi bancada FRETILIN hanesan oposição iha knaar no iha competência tomak atu tatoli Povu nia lian no hussu ba Governo, tuir art. 9°, alinea h, no artigos 137° e 138° tuir Rejimento haruka.

Halo requerimento ida ne’e hau hakarak hussu ba Governo atu bele hatan resposta ho escrito tuir Konstituição da República artigo 101° no. 2 e artigo 107°. Atu nune’e ita hotu bele hakruk ka halo tuir lei nebe iha.

Declaração Politica.

► Ohin Bancada Fretilin hakarak koalia kona ba Irrigação Bebui ho orçamento nebe aloka hahu Ano Fiscal 2008 ho montante $ 1,1 milhão, iha Ano Fiscal 2009 aloka $ 4,805 milhões e Ano Fiscal 2010 aloka tan 2.664 milhões, nebe osan total ba Irrigação ne’e hamutuk $ 8,569 milhões. Maibe, orçamento nebe hakerek iha documento contrato sai boot liu fali, ho valor $ 8,997,542.86 Milhões.

Iha dia 29 fulan Abril Comissão Conjunta (Comissão G & D), halo tan fali Fiscalização iha Bebui-Uatulari nebe hare laiha liu progresso Construção Irrigação nebe refere. Tuir observação nebe halo iha fatin neba, armazém ida, fatin habai hare ida, uma kiik ida no canais be nia halo sabraut liu. Construção la tuir Standart.

Construção Rehabilitação Irrigação ne’e, tuir contrato construção tempo hotu tiha ona iha 4 de Abril de 2010. Maibe Construção ne’e foin atinge 63%. Construção ne’e nia resultado qualidade quase 75% ladiak. Povo Uatulari tinan tolu ona la halo natar. Kanais secundários balu monta fali Canu Paralon diamentro 20 cm. Odamatan atu regula be, la halo.

Armazém ne’e horas ne’e dadauk animais mak usa, tamba odamantan mos laiha, fatin habai hare antes de ami sira Plester fila fali ona tamba nakfera hotu, karik tauk bahinra deputados sira atu ba hare.

Mega Projecto ne’e, iha duni Problema serio, nebe tenke hetan duni investigação, tamba hafoin Comissão Conjunta halo tiha audência ho Companhia UGC, hetan informações nebe la relevante, informações nebe ami hetan hanesan bosok malu e informações barak mak lalos.

Osan nebe aloka, $ 3,900,000.- Milhões halo Baragem/Wire ho Intake no kanal primer balu. Osan resto $ 5,097,542.86 Milhões ne’e sira usa hodi halo Armagem ida, fatin habai hare ida, uma kiik ida no kanal 3000 metros. Kanal primier balu nebe existe hela sira hadia liu deit tamba condição

Documento Contrato no. RDTL-87483 (from ITB No. 810827). Ba Rehabilitação Irrigação Uatulari. 22 de Setembro de 2008.

Projecto rehabilitação Irrigação ne’e, tuir Documento contrato iha Companhia rua mak selecionado atu concorre hafoin Governo halo decisão tuir lei nebe iha. Companhia UGC nia condições mínimo liu, compara ho Companhia Jonize Corporation. Equipamentos pesados Companhia Jonize Corporation Completo e companhia ne’e iha condições nebe suficiente e iha esperiências nebe naton para bele halo rehabilitação ne’e.

Iha documento contrato Companhia UGC, hatete verbal deit, katak BNU sei fo garantia $ 2,500,000 Milhões ba rehabilitação nebe refere. E iha documentos ne’e mos hatete bahinra projecto ne’e hahu ona sei haruka equipamentos pesados hussi Malásia. Maibe ita lahatene Equipamentos hirak ne’e haruka mai duni ka lae!?....

Iha documento contrato orçamento nebe Companhia UGC hussu boot liu fali orçmaneto nebe aprova hussi Parlamento Nacional. Shr. SE shr. Markus hatete katak osan nebe liu ne’e, dehan mai hussi osan contingência. Osan nebe liu hamutuk $ 428,542.86 mil.

Maluk sira ami hare ba orçamento ne’e considera hanesan iha mal administração e iha duni intenções ruma nebe ladiak. Tamba saída mak iha aumento osan, se projecto nebe refere seidauk hatene resultado lolos? Piur liu tan osan adicional ne’e hakerek kedas iha documento contrato antes de projecto ne’e hahu. Estado, liu liu Governo hatene ona katak companhia ne’e iha problemas ba rehabilitação Prisão Gleno Ermera, tamba osan nebe aloka ba rehabilitação Prisão ne’e la tuir calculo tecnico ka BoQ, ka osan nebe aloka ne’e exagerado!...

Tamba saida mak Governo liu liu Ministério no departementos competentes fo tan contrato Projecto boot ne’e ba companhia ne’e?

Nain Presidente no maluk Deputados sira.

Bahinra ita hare fila fali ba hahalok iha leten, ami considera e desconfia katak processo hotu hotu nebe halo relaciona ho Projecto Rehabilitação Irrigação Bebui ne’e iha duni, CNS “Conspiração, Neopotismo e Suborno”. Tamba saida mak projecto boot ho orçamento $ 8,997,542.86 milhões ne’e halo processo aprovisionamento hatudo malu deit?

Ami hare documento Sub-kontrato ne’e kontrator UGC halo la ho Base Legal, piur liu tan membros governo balu mak consiente halo Sub-Contrato ne’e, at liu tan mak osan nebe aloka hamutuk $ 8.997,542.86 Milhões maibe halo tan fali Sub-Kontrato ida ho kustu $ 3,900,000 Milhões.

Fretilin considera hahalok hanesan ne’e Crime, precisa duni halo investigasaun urgente ba Companhia UGC ne’e, no Ministerio nebe Competente, tamba bosok Estado no halo manipulação osan povo nia.

Maluk sira, Sub-Contrato nebe companhia UCG halo contra Lei aprovisionamento, piur liu tan Sub-contrato ne’e halo tan menos de 50% hussi total orçamento nebe aloka, (8,997 M), e piur liu tan bahinra Sua Shr. KaiRala Xanana Gusmão ba visita iha neba, Shr Marcos SE bosok tan PM, nia hatete, Rehabilitação ne’e laiha SubContrato, bahinra PM hussu…. ami hanoin ne’e la los ona, tamba ami iha documento SubContarto nia. Hanesan ne’e Crime precisa duni halo investigação, tamba Senhores sira nebe responsável começa bosok ona.

Desenho Tecnico Irrigação ne’e ami considera hanesan Draft, tamba seidauk hetan aprovação hussi engenheiros nebe competente, e piur liu tan la tuir Desenho tecnico nebe Standart.

Orçamento nebe aloka la tuir BoQ, tamba la halo estudos tecnico profundo e osan hirak ne’e aloka hanesan siik deit.

Maluk sira, Projecto rehabilitação ne’e sua Ex.Cia Shr Kairala Xanana Gusmão mos ba hare tiha ona bahinra ba halo ninia PreCampanha iha Uatukarbau-Viqueque. Shr Xanana mos hare projecto hakfodak tamba qualidade ladiak e at liu tan maka projecto rehabilitação ne’e atrasa liu. Sua.Cia Shr. Kairala mos fo prazo fulan ida hussi 01 de maio to’o 9 de Junho atu conclui rehabilitação ne’e. Ami hare hanesan miss impossible, tamba rehabilitação ne’e halo ona ba tina rua to’o iha fulan Abril 2010 foin atinge 63%.

Maluk sira ami hanoin diak liu lalika halo milagre ba iha rehabilitação Irrigação ne’e, povo no estado precisa maka qualidade projecto ne’e. lalika lufulafu deit, maibe tamba resultado acontece tiha ona hanesan diak liu halo investigação para hatene lolos, tamba saida mak projecto ne’e halo kleur liu e qualidade mos ladiak?.......

Ho nune’e Fretilin hussu no exige ba Parlamento ida ne’e atu urgentemente tenke hari Inquerito Parlamentar ida atu bele hare assunto nebe refere.

Ba ita boot sira nia atensaun hau hato’o Obrigado barak.

Inacio Freitas Moreira
Deputado Fretilin